Atatürk Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü, Biyokimya Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İlhami Gülçin, doktora tezi kapsamında ısırgan bitkisinin farklı biyolojik özelliklerini inceleyerek başladığı akademik hayatında, doğal ürünlerden elde edilen antioksidan bileşenlerin biyoyararlılıkları için laboratuvar ortamında çalışmalarını sürdürüyor. Anadolu coğrafyasında yetişen bitkilerin ağırlıklı olduğu araştırmalarına dair konuşan Prof. Dr. Gülçin, Uzak Doğu halk tıbbında yaygın kullanılan zencefildeki kurkumin gibi doğal bileşenleri incelediklerini de söyledi.
‘SENTETİK ANTİOKSİDANLARIN YAN ETKİLERİ’
Prof. Dr. Gülçin, çalışmasıyla ilgili, “Kurkuminin antioksidan etkilerini inceledik, sentetik antioksidanlar ile mukayesesini yaptık ve muhtemel mekanizmalarını ortaya koyduk. Sentetik antioksidanlar gıdaların üretim aşamasında ve özellikle raf ömürlerinin uzatılmasında kullanılıyor. Ama son zamanlarda yapılan bilimsel çalışmalar bu sentetik antioksidanların birçok istenilmeyen yan etkilerini ortaya koydu. Vücuttan atılamayıp yağ dokusunda depolandıkları ve kanser yakalanma riskini arttırdıkları belirtildi. Durum böyle olunca özellikle bilinçli tüketiciler, bu gibi sentetik antioksidan içeren gıda ürünlerinin tüketiminden kaçınmaya başladılar. Bu noktada doğal antioksidanlara olan rağbet arttı. Doğal antioksidanlar halk arasında yıllardan beri güvenle tüketilen bitkisel kaynaklarda meydana geldiği için bunların yani etkileri yok denilecek kadar azdır. Bu bağlamda çalıştığımız kurkumin molekülünün çok aktif bir bileşen olduğunu ve sentetik antioksidanlardan daha etkili olduğunu ortaya koyduk” diye konuştu.
‘BİLİMSEL CAMİADA SES GETİRDİ’
Kurkumin maddesinin yanı sıra üzüm, karanfil, havlıcan gibi birçok bitkiyi de incelediklerini kaydeden Prof. Dr. Gülçin, şunları söyledi:
“Bu çalışma bize şunu gösterdi; doğal bileşenler farklı kaynaklarda, farklı formlarda oluşabilen fenolik yapılardır ve çok geniş bir kimyasal yelpazeye sahiptirler. Bitkilerde farklı yapıda yüzlerce fenolik bileşik bulunmaktadır. İşte biz bu çalışmaların devamında üzümde bulunan resveratrol, karanfilde bulunan eugenol, biberiyede bulunan rosmarinik asit, enginarda bulunan sinarin ve havlıcanda bulunan galangin gibi biyolojik açıdan birçok aktif ve etkili molekülü de çalıştık. Bunların tamamının yine yapı-aktivite özellikleri, muhtemel mekanizmaları ortaya konuldu ve yurt dışında ciddi dergilerde yayınlandı. İşte bizim bu çalışmalarımızın tamamı bir araya geldiğinde bilimsel camiada büyük ses getirdi ve 40 bin civarında atıf aldı.”
