BDDK Fintürk verileri Türkiye’de şehirler bazında kredi kartları ve ek hesap (Kredili Mevduat Hesabı-KMH) borçlarının hızlı arttığını gösterdi. Bireysel kredi kartlarında borç oranı yüzde 163,2 oranında artarken, KMH borcu yüzde 156,6 oranında yükseldi.
Enflasyonla alım gücü eriyen vatandaş, kredi faizlerindeki yükselişlerle de en yakın finansman kaynağı olan kredi kartlarına ve ek hesaplara yöneldi. Merkez Bankası son aylarda borç faizlerini sabit tutsa da gecikme faizlerindeki yükselişler de borçları katladı.
Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine göre, ekonomi yönetiminin sıklıkla vurguladığı, kredi kartı ve KMH harcamaları, 2023 yılında Türkiye’de adeta patladı. BDDK Fintürk verilerinde bireysel kredi kartı ve KMH borçlarındaki artış iki kattan fazla artarken, bu iki kalemin toplam payı krediler içinde de yüzde 50’nin üzerine çıktı.
2021 yılında başlayan düşük faiz politikası 2023 yılının ilk yarısında sürmüştü.
Mayıs seçimleri sonrası değişen ekonomi yönetimi faizlerde artışa gidince kredi faiz oranlarının altında seyreden kredi kartı ve KMH faiz oranları da yükseldi. Ancak Ekim 2023’ten bu yana politika faizinde yapılan artışlar, kredi kartı ve KMH faizlerine yansıtılmıyor.
Fintürk verilerine göre, 2023 yılında önceki yıla göre tüm şehirlerin toplam KMH artışı yüzde 155,6 olurken, deprem felaketinden en çok etkilenen Hatay, Malatya, Adıyaman ve Kahramanmaraş dışında ise büyüme oranı yüzde 156,6’ya çıktı.
Toplam KMH harcaması 2022’de 65 milyar lira olurken, 2023 yılında 166,64 milyar liraya yükseldi.
KMH harcamaları 49 ilde 2,5 kattan fazla artarken, en yüksek artış yüzde 245,5 ile Hakkari’de görüldü. Yalova’da yüzde 193,7, Kars’ta yüzde 190,7 ve Iğdır’da yüzde 186,3 oldu.
İstanbul’da KMH artışı yüzde 168,1 olurken, Ankara’da 150,31, İzmir’de de 166,4 oldu.
En düşük artış da yüzde 90,2 ile Tunceli’de oldu.
Kredi kartlarına bakıldığında, harcamalar 2023’te toplamda yüzde 157,2 oranında artarken, deprem bölgesindeki 4 il dışında ise yüzde 163,2 oldu.
2022 yılında illerde toplam bireysel kredi kartı harcamaları 436,7 milyar TL olurken, 2023 yılında 1 trilyon 149,4 milyar liraya çıktı.
Bireysel kredi kartı harcamalarında en yüksek artış yüzde 238,4 ile KMH’taki gibi Hakkari’de olurken, ikinci sırada yüzde 221,4 ile Şanlıurfa, yüzde 221,3 ile Diyarbakır, yüzde 203,2 ile Kilis ve yüzde 201,5 ile Siirt onu izledi.
İstanbul’da kredi kartlarında harcama artışı yüzde 146,8 oranında olurken, Ankara’da yüzde 165,8, İzmir’de de yüzde 156,4 oldu.
Depremin en çok etkilediği 4 il hariç, bireysel kredi kartı harcamalarının en az arttığı il yüzde 144,4 ile Konya olurken, ardında İstanbul ve yüzde 153,1 ile Bursa geldi.
Bireysel krediler içinde kredi kartı ve KMH payı, 2022 yılında yüzde 33,66 seviyesinde olurken, 2023 yılında yüzde 50,2’ye yükseldi.
